​

Fetişizm bozukluğu, cinsel uyarılma için cansız bir objenin ya da vücudun genital olmayan bir bölgesinin esas alınmasıdır. Bir fetiş, kadın ayakkabıları ya da ayakları gibi bu cinsel dürtülerinin objesi demektir. Fetişizm bozukluğu olan kimseler, neredeyse her zaman erkektir. Bu fetişlere karşı, tekrarlayan ve yoğun olan cinsel bir dürtü yaşarlar ve cinsel uyarılma için fetişlerin varlığı güçlü olarak tercih edilir ya da genelde gereklidir. Giyim (özellikle iç çamaşırı), deri, ayakla ilgili objeler (çoraplar, kadın ayakkabıları) en yaygin fetişlerdir. Cansız objelerin ötesinde, bazı kişiler cinsel uyarılma için saç, tırnak, eller ayak gibi cinsel olmayan vücut bölgelerine odaklanır. Bot fetişiyle, ayak fetişi arasında etiyoloji ve sonuç farklılığı olduğuna dair herhangi bir kanıt olmadığından DSM-5'te fetişizm bozukluğu tanısıaltında, cinsel uyarılma için cinsel olmayan vücut bölgelerinin esas alınması gerektiğine yer verilir. Bazıları fetişizmlerini, sır olarak tapınılan bir objeyi okşayarak, öperek, koklayarak, emerek, rektumlarına yerleştirerek ya da sadece bakarak mastürbasyon yapmak suretiyle devam ettirir. Başkaları ise cinsel ilişkide uyarıcı olarak partnerlerinin fetişi giymesine ihtiyaç duyar. Pek çoğu için bir fetiş hiçbir zaman tanı düzeyine ulaşmayabilir. Tanılanabilir bozukluk için bazılarının arzulanan objelerin koleksiyonunu elde etmek istemesi örnek olarak verilebilir; bundan dolayı bu kişiler, o objeleri hırsızlık yaparak istifler. Fetişizm bozukluğu olan kimseler objeye karşı zorlayıcı bir çekim duyar; bu çekim, istemsiz ve karşı konulamaz bir şekilde yaşanır. Erotik odağın derecesi önemlidir-fetişizm bozukluğunu, Batı kültürüne mensup heteroseksüel erkekler üzerinde yüksek topuğun yarattığı etki gibi sıradan bir çekimden ayıran cinsel uyarıcı olarak bu objenin kişi için sahip olduğu özel yeridir. Çizme fetişi, uyarılmak için bir çizmeyi görmeye ya da dokunmaya ihtiyaç duyar ve çizme, orada olduğunda uyarılma karşı konulamayacak kadar güçlüdür. Fetiş, çocuklukta bile özel bir önem taşısa da hastalık genellikle ergenlikte başlar. Fetişizm bozukluğu olanların pedofili bozukluğu, sadizm ve mazoşizm gibi genellikle başka parafilileri de vardır (Mason, 1997).

 

KAYNAKÇA

Ann Ö.Kring, Sheri L.Jognson, Gerald C.Davison, John M.Neale, Anormal Psikolojisi, 2019, Nobel, s.363-370

Amerikan Psikiyatri Birliği, Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal Elkitabı, Beşinci Baskı, (DSM5), çev. Köroglu E, Hekimler Yayın Birliği, Ankara, 2014, s.205-128

PSİKOLOG VEDAT GÜNEŞ