Narsisistik kişilik bozukluğu (NKB), Narsisizmin ileri boyutlarda seyretmesine tıpta verilen isim. Kişinin kendi bedensel ve zihinsel benliğine karşı duyduğu hayranlık ve bağlılık, ileri seviyede kişisel yeterlilik, güç, prestij ve kendini üstün görme ile zihinsel olarak meşgul olup bu durumun kendisine ve başkalarına verdiği yıkıcı hasarı görememesidir.
GÖRÜLME ORANI
Tahminlere göre toplumun %1 gibi bir kesiminde görülmektedir. İlk kez 1968 yılında formüle edilen bu rahatsızlık megalomani olarak da adlandırılır. Egosantrizmin oldukça sert bir formudur.
Narsistik Kişilik Bozukluğu Nedenleri Nelerdir?
Kesin nedeni bilinmemekle birlikte, araştırmacılar narsistik bozukluğunun sebeplerini bulmaya fayda sağlayabilecek bazı faktörler belirlemişlerdir;
❱İstismar veya travma
❱Aşırı övgü
❱ Kişiyi onaylayıcı bir ortamın yokluğu
❱ Ebeveynlerde aşırı hoşgörü
❱ Güvenilmez ebeveynlik
Narsist bozukluğun kesin nedenleri komplike ve farklı olsa da biyoloji ve genetiğin bu bozuklukta büyük bir role sahibi olduğu düşünülmektedir.
BELİRTİLER
❱ Büyüklenme (örneğin; başarı ve yetenekleri abartma, gösterdiği başarılarla orantısız bir şekilde üstün biri olarak görülme beklentisi)
❱ Sınırsız başarı, güç, zekâ, güzellik veya ideal sevgi fantezileriyle meşgul olma
❱ Özel olduğuna ve ancak özel veya üst düzey insanlar tarafından anlaşılabileceğine, onlarla ilişkide bulunması gerektiğine inanma
❱ Aşırı beğenilme beklentisi
❱ Hak sahibi olduğuna inanma (özellikle kayırılacak bir tedavi görme veya taleplerinin hepsinin gerçekleştirileceğine ilişkin anlamsız beklentilere sahip olma)
❱ Kişiler arası ilişkilerde kendi çıkarlarına önem verme (amaçlarına ulaşmak için insanları kullanma)
❱ Empati kuramama (diğerlerinin duyguları ve gereksinimlerini anlamada isteksizlik)
❱ Diğerlerine haset duyma veya diğerlerinin ona haset duyduklarına inanma
❱ Başkalarına saygısız davranma, kibirli ve küstah tutumlar sergileme
❱ Suçu her zaman başkalarında bulma
Narsistik Kişilik Bozukluğu DSM-5 Tanı Kriterleri Nelerdir?
DSM-5’e göre bir kişinin narsist bir kişiliğe sahibi olduğunu belirlemek için aşağıda belirtilen semptom ve davranışlardan minimum beş tanesini göstermesi gerekmektedir;
o Kendi önemine dair sürekli böbürlenme
o Sonsuz güç, başarı, güzellik veya aşkla ilgili fanteziler kurma
o Özel biri olduğunu ve sadece kendi gibi bireylerce anlaşılabileceğini düşünme
o Diğer bireylerin hayranlık ve ilgisine muhtaç olma
o Diğer bireylerin duygularını sömürme ve onları manipüle etme
o Empatiden yoksunluk
o Diğer bireyleri kıskanma veya kendisinin kıskanıldığını sanma
o Kibir ve diğer bireylere yüksekten bakan davranış veya tutumlar
Narsist Kişilik Bozukluğu Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Narsistler, güçlükle terapiyi kabul eden kişilerdir. Narsist kişilere göre, bir terapiye dahil olmak zayıflığın göstergesidir. Bu nedenle, temel sebebin ruhsal sorunları olduğunu idrak edemezler ve terapiye gitmeyi kabul etmezler. Terapiye gittikleri durumlarda ise genelde;
❱ Depresyon,
❱Kaygı,
❱ Panik atak,
❱ Mutsuzluk,
❱ Boşluk hissi,
❱ Cinsel problemler,
❱ Aile içi çatışmalar,
❱Başarısızlık gibi üstünlüklerini tehdit eden durumların varlığıdır.
Narsist bireylerin davranışlarını çok daha iyi anlamasına, daha yerinde bir öznellik duygusu oluşturmalarına ve davranışlarını çok daha iyi kontrol etmelerine fayda sağlayabilecek tedavi yöntemleri mevcuttur;
Bireysel Psikodinamik Psikoterapi
Bilişsel Davranışçı Terapi
Psikotrop İlaçlar
HAZIRLAYAN PSİKOLOG VEDAT GÜNEŞ