Adını Yunan Mitolojisinde, babasını öldürerek onun yerine geçen ve annesiyle evlenen Oidipus’tan alır. Oidipus kompleksi,Freud un ’’Psikoseksüel Gelişim Kuramı’nın ’’ fallik döneminde (3-6 yaş) ortaya çıkar. Erkek çocuk için ilk aşkı annesidir, bilinçaltında da olsa ona sahip olmayı arzular. Bunun sonucunda anneye yoğun ilgi ve sevgi göstererek babasından nefret etme davranışına girer. Babasını öldürme isteği içinde olur ve onu sürekli dışlar. Çocuk bu dönemde ilk sevgi objesi olan annesine dokunmak ve onunla uyumak ister. Eğer kardeşleri varsa annesini onlardan kıskanır ve asla paylaşmak istemez. Kardeşlerini uzak tutmak istese de en çok uzak tutmak istediği kişi yine babasıdır. Bu dönemde babasına karşı gösterdiği saldırgan tutumların kendisine ceza olarak geri döneceğini düşünür. Genital yapısının farkında olan çocuk karşı cinsin de eskiden bir penise sahip olduğunu ancak bir hatası sebebiyle hadım edildiğini düşünür. Bu durum babasının onu penisinden yoksun bırakma gibi en çok korktuğu cezayı düşündürür. Freud bu korkuya ‘’Kastrasyon’’ ( hadım edilme korkusu) adını vermiştir. Bu korku annesine karşı olan düşkünlüğünden daha ağır basa. Böylece oidipal kompleks giderek azalır. Sona ermesiyle çocuk, babayla fazla özdeşleşme yoluna girer.